در دل جنگل‌های بکر ارسباران، روستایی به نام کرینگان قرار دارد که برخلاف بسیاری از مناطق آذربایجان شرقی، زبان گفت‌وگو در آن نه ترکی، بلکه تاتی است؛ زبانی کهن که ریشه در زبان مادی ایران دارد و به عنوان یکی از میراث‌های ناملموس فرهنگی کشور ثبت ملی شده است.
آخرین سنگر یک زبان فراموش‌شده
کرینگان، روستایی با حدود ۱۴۰ نفر جمعیت، به آخرین پناهگاه زبان تاتی در آذربایجان شرقی بدل شده است؛ زبانی که امروزه تنها در این نقطه و در شهرهایی مثل تاکستان قزوین شنیده می‌شود. به گفته بهروز واحدی، دهیار روستا، حتی کودکان و جوانان نیز همچنان به زبان تاتی صحبت می‌کنند. همین امر سبب شده تا این زبان که بسیاری از شرق‌شناسان آن را هم‌خانواده با زبان‌های تالشی، مازندرانی و کردی می‌دانند، همچنان زنده بماند.
معماری خاص و زندگی در شیب کوه
خانه‌های کرینگان روی شیبی تند بنا شده‌اند به‌طوری‌که سقف یک خانه، حیاط خانه بالایی محسوب می‌شود؛ نمایی شبیه به بافت تاریخی ماسوله. در فصل‌های سرد، جمعیت ساکن روستا کاهش یافته و برخی به شهرهای اطراف کوچ می‌کنند، اما در ایام خوش آب‌وهوا، تعداد اهالی افزایش یافته و روستا جان دوباره می‌گیرد.
زبان مادری‌ای که فراموش نشد
اگرچه روستاهای اطراف مانند اشتبین در گذشته به تاتی سخن می‌گفتند، امروز تنها کرینگان است که پرچم‌دار این زبان است. اهالی حتی خارج از روستا نیز برای ارتباط با یکدیگر از زبان تاتی استفاده می‌کنند. این علاقه و تعهد به حفظ زبان، کرینگان را به نقطه‌ای منحصربه‌فرد در مطالعات زبان‌شناسی ایران تبدیل کرده است.
ردپای تاریخی و مهاجرت‌های باستانی
گزارش‌های مردم‌شناسی نشان می‌دهد که تات‌ها در گذشته در مناطق مختلفی از شمال ایران، از آذربایجان تا خراسان حضور داشته‌اند. با تغییرات جمعیتی و فرهنگی، بسیاری از روستاهای تات‌زبان دچار دگرگونی شدند، اما کرینگان این میراث را حفظ کرده و تاتی را همچنان به عنوان زبان روزمره خود به کار می‌برد.
طبیعت خیره‌کننده و جاذبه‌های گردشگری
در کنار ویژگی‌های زبانی، کرینگان با طبیعت سرسبز، مراتع وسیع، درختان بلوط کهنسال و هم‌جواری با جنگل‌های ارسباران، محلی جذاب برای گردشگران طبیعت‌دوست است. اقتصاد روستا بر پایه دامداری، کشاورزی، باغداری و زنبورداری بنا شده و در کنار آن، گیاهان دارویی همچون آویشن، پونه و گل گاوزبان در منطقه به وفور یافت می‌شود.
