اعتیاد به مواد مخدر، معضلی که قرن‌هاست گریبان‌گیر جوامع بشری شده، در ایران نیز با چالش‌های جدی همراه است. طبق آخرین آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر، حدود 2 میلیون و 800 هزار نفر در کشور به مصرف مواد مخدر اعتیاد دارند. این در حالی است که هر فرد معتاد، به طور مستقیم و غیرمستقیم، حدود 10 نفر از اطرافیان خود را درگیر این مسئله می‌کند و به این ترتیب، حدود 17 میلیون نفر در ایران با پیامدهای اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند.
مبارزه با این پدیده شوم، قدمتی بیش از یک قرن دارد؛ از اولین کنفرانس بین‌المللی مبارزه با مواد مخدر در چین در سال 1909 میلادی تا تصویب اولین قانون رسمی ممنوعیت مصرف مواد مخدر در ایران در سال 1290 هجری شمسی (1911 میلادی)، تلاش‌های بسیاری برای مقابله با این معضل صورت گرفته است.
در حال حاضر، دو مرکز ماده 15 و 16 برای درمان و بازپروری معتادان در کشور فعال هستند. مراکز ماده 16، ویژه افرادی است که به مرحله بی‌خانمانی رسیده‌اند، در حالی که مراکز ماده 15، به معتادانی که هنوز در خانواده زندگی می‌کنند، خدمات ارائه می‌دهد.
با وجود تلاش‌های صورت گرفته، همچنان چالش‌های متعددی در مسیر مبارزه با اعتیاد وجود دارد. شناسایی و درمان تمام افراد معتاد، به دلیل پنهان‌کاری برخی از آن‌ها، دشوار است. همچنین، ظهور مواد مخدر و روان‌گردان‌های جدید، مقابله با این پدیده را پیچیده‌تر می‌کند.
با این حال، تلاش برای کاهش آمار معتادان و ارائه خدمات حمایتی به آن‌ها، همچنان در دستور کار نهادهای مسئول قرار دارد. امید است با همکاری همه جانبه نهادهای دولتی، سازمان‌های مردم‌نهاد و خانواده‌ها، بتوان گامی مؤثر در جهت رهایی جامعه از این بلای خانمان‌سوز برداشت.
