لحظه ای که نوای آشنا و حماسی سرود لیگ قهرمانان اروپا به گوش می‌رسد، همه می‌دانند که چه هیجانی در انتظارشان است. این رقابت‌ها، که از سال ۱۹۹۲ به عنوان جانشینی مدرن و ارتقا یافته جام باشگاه‌های اروپا معرفی شد، نه تنها عرصه‌ای برای رقابت بهترین تیم‌های فوتبال جهان است، بلکه به پدیده‌ای جهانی تبدیل شده که آمیزه ای از شور، هیجان و نمایش‌های بی‌نظیر فوتبالی را ارائه می‌دهد. سیستم حذفی این رقابت، با ترکیب شانس و غیرقابل پیش بینی بودن، آن را به معتبرترین و بزرگ‌ترین تورنمنت باشگاهی دنیا بدل کرده است.
در طول سالیان، این رقابت شاهد لحظات فراموش نشدنی از درام، شکست و پیروزی بوده است. در قلب این روایت‌ها، نقش مربیان بسیار کلیدی است. اگر چه بازیکنان در زمین بازی همه توجهات را به خود جلب می‌کنند، اما این مربیان هستند که با تاکتیک‌ها و تصمیمات خود، سرنوشت تیم‌ها را رقم می‌زنند. بررسی عملکرد مربیان از زمان تولد دوباره لیگ قهرمانان نشان می‌دهد که برخی از آن‌ها با موفقیت‌های استثنایی خود، تاریخ این رقابت‌ها را بازنویسی کرده‌اند.
۱۰. رافا بنیتز
باشگاه‌ها: لیورپول، اینتر، چلسی، ناپولی، رئال مادرید
برد/مساوی/باخت: ۲۱/۲۰/۵۴
درصد پیروزی: ۵۷٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۲۰۰۵ (لیورپول)
رافا بنیتز پیش از پیوستن به لیورپول در سال ۲۰۰۴، با والنسیا قهرمان جام یوفا شده بود. لیورپول آن زمان نیازمند بازسازی بود، اما با ترکیب هوشمندی بنیتز و اندکی شانس، در اولین فصل حضورش، با بازگشتی حیرت انگیز مقابل میلان، قهرمان اروپا شد.
بنیتز می‌توانست پس از این پیروزی تاریخی، مانند یوپ هاینکس کناره گیری کند، اما او ماند و لیورپول را به قدرتی قابل توجه در لیگ قهرمانان تبدیل کرد که در سال ۲۰۰۷ دوباره به فینال رسید. هرچند پس از آنفیلد موفقیت کمتری کسب کرد، اما دوران او در مرسی‌ساید و قهرمانی غیرممکن ۲۰۰۵، جایگاهی ویژه برای او در این فهرست تضمین کرده است.
۹. اوتمار هیتسفلد
باشگاه‌ها: دورتموند، بایرن مونیخ
برد/مساوی/باخت: ۲۰/۲۷/۴۸
درصد پیروزی: ۵۱٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۱۹۹۷ (دورتموند)، ۲۰۰۱ (بایرن مونیخ)
اوتمار هیتسفلد از سال ۱۹۹۱ هدایت دورتموند را برعهده گرفت و در مدت کوتاهی، این تیم را به یکی از مدعیان اصلی جام یوفا تبدیل کرد. او سپس به لیگ قهرمانان صعود کرد و در دومین فصل حضورش، با تیم جوان دورتموند به مقام قهرمانی رسید. پس از این موفقیت، بایرن مونیخ که همیشه به دنبال استعدادهای بزرگ است، او را به خدمت گرفت.
در بایرن، هیتسفلد پس از شکست‌های تلخ در فینال ۱۹۹۹ و نیمه نهایی ۲۰۰۰، با انگیزه انتقام مقابل منچستریونایتد و رئال مادرید وارد رقابت‌ها شد. او در سال ۲۰۰۱ با شکست این دو تیم به قهرمانی رسید و به اولین مربی تبدیل شد که با دو باشگاه مختلف قهرمان لیگ قهرمانان شده است. پس از این پیروزی، او و تیمش کم کم از صحنه کنار رفتند، اما در دوره‌ای پنج ساله، تیم‌های تحت هدایت هیتسفلد جزو ترسناک‌ترین تیم‌های لیگ قهرمانان بودند.
۸. ویسنته دل بوسکه
باشگاه‌ها: رئال مادرید
برد/مساوی/باخت: ۱۴/۱۲/۳۴
درصد پیروزی: ۵۷٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۲۰۰۰، ۲۰۰۲
ویسینته دل بوسکه که بیشتر با دوران طلایی تیم ملی اسپانیا شناخته می‌شود، یکی از بهترین عملکردهای خود را تقریبا یک دهه قبل از آن با رئال مادرید ارائه داد. او ابتدا به عنوان مربی موقت انتخاب شد، اما توانایی‌اش در مدیریت ستارگان بزرگ و کنترل فضای رختکن، باعث شد به مربی دائمی تیم تبدیل شود.
تیم دل بوسکه شاید در مدیریت همزمان مسابقات داخلی و اروپایی چندان موفق نبود، اما موفقیت‌هایش حیرت‌انگیز است. در چهار سال حضورش، رئال مادرید یا قهرمان لالیگا می‌شد یا لیگ قهرمانان را فتح می‌کرد. قهرمانی سال ۲۰۰۲، در اوج دوران کهکشانی‌ها، نقطه اوج کار او بود. پیروزی مقابل منچستریونایتد قهرمان اروپا در سال ۲۰۰۰، نیز شگفت انگیز بود.
۷. یوپ هاینکس
باشگاه‌ها: رئال مادرید، بایرن مونیخ
برد/مساوی/باخت: ۲۰/۱۶/۴۱
درصد پیروزی: ۷۰٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۱۹۹۸ (رئال مادرید)، ۲۰۱۳ (بایرن مونیخ)
یوپ هاینکس با تجربه‌ای گسترده و سابقه درخشان در جام یوفا، در سال ۱۹۹۷ توسط رئال مادرید انتخاب شد. یک سال بعد، او این تیم را به اولین قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا در ۳۲ سال اخیر رساند و عشق کهکشانی‌ها به این جام را دوباره زنده کرد. با این حال، به دلیل کسب رتبه چهارم در لالیگا، از کار برکنار شد.
او به سفرهای مربیگری خود ادامه داد و در نهایت به بایرن مونیخ رسید. در این تیم، او در دو سال پیاپی به فینال لیگ قهرمانان رسید و در یکی از آن‌ها قهرمان شد و اولین سه‌گانه تاریخ بایرن را رقم زد. هاینکس سپس از بایرن جدا شد، اما چند سال بعد به‌عنوان مربی موقت بازگشت و تیم را به نیمه نهایی رساند. هاینکس در چهار فصل حضور خود در لیگ قهرمانان طی ۲۰ سال، دو بار قهرمان شد و هیچ‌گاه کمتر از نیمه نهایی نرسید.
۶. سر الکس فرگوسن
باشگاه‌ها: منچستریونایتد
برد/مساوی/باخت: ۳۹/۵۰/۱۰۵
درصد پیروزی: ۵۴٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۱۹۹۹، ۲۰۰۸
سر الکس فرگوسن شاید در رویارویی مستقیم از دل بوسکه شکست خورده باشد، اما جایگاهش به دلیل موفقیت‌های بی‌شمارش در طول دوران طولانی‌اش در لیگ قهرمانان اروپا، بالاتر از بسیاری از مربیان است. هیچ مربی دیگری نمی‌تواند با رکورد ۱۹۴ بازی در این رقابت‌ها رقابت کند. فرگوسن همان کسی است که معجزه ۱۹۹۹ را رقم زد و هدایت تیم فوق‌العاده منچستریونایتد در سال ۲۰۰۸ را نیز بر عهده داشت.
او احتمالاً می‌توانست قهرمانی‌های بیشتری در لیگ قهرمانان کسب کند، اما بدشانسی او مواجهه با یکی از بهترین تیم‌های تاریخ فوتبال در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ بود. هرچند داستان فرگوسن در لیگ قهرمانان با ناکامی در کسب سومین جام پایان یافت، اما او همیشه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مربیان این رقابت‌ها در یادها خواهد ماند.
۵. لوئیس فن خال
باشگاه‌ها: آژاکس، بارسلونا، بایرن مونیخ، منچستریونایتد
برد/مساوی/باخت: ۲۲/۱۶/۵۷
درصد پیروزی: ۶۰٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۱۹۹۵ (آژاکس)
گاهی تنها تعداد قهرمانی‌ها مهم نیست، بلکه نحوه رسیدن به آن‌ها نیز اهمیت دارد. دوران فن خال در لیگ قهرمانان ۱۰ فصل طول کشید، اما سه فصل اول او با آژاکس، به خصوص دو فصل ابتدایی، به اوج درخشش او تبدیل شد. او در این دو فصل به فینال رسید، یک بار قهرمان شد و در سال بعد تنها باخت به یوونتوس (که بعدها مشخص شد تخلفاتی داشته)، مانع از تکرار قهرمانی‌اش شد.
آژاکس تحت هدایت فن خال، با فوتبال زیبا و تهاجمی خود، متکی بر بازیکنان جوان و بومی، لذت بخش و چشم نواز بود. هسته اصلی آن تیم سال‌ها برای دیگر باشگاه‌ها درخشید. علاوه بر این، فلسفه مربیگری فن خال که به بارسلونا و بایرن مونیخ برد، اساس ساختن سلسله‌های موفق در این باشگاه‌ها را فراهم کرد. لوئیس فن خال، بدون شک یک اسطوره است.
۴. ژوزه مورینیو
باشگاه‌ها: پورتو، چلسی، اینتر، رئال مادرید، منچستریونایتد، تاتنهام
برد/مساوی/باخت: ۲۵/۳۶/۸۰
درصد پیروزی: ۵۶.۷۴٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۲۰۰۴ (پورتو)، ۲۰۱۰ (اینتر)
ژوزه مورینیو را می‌توان به سریال «بازی تاج و تخت» تشبیه کرد؛ در آغاز حضورش در فوتبال اروپا، کاریزماتیک، خلاق و بی‌رحم بود، اما در انتها کمی پراکنده و گاهی ناامیدکننده ظاهر شد. این مربی پرتغالی با قهرمانی باورنکردنی در لیگ قهرمانان اروپا همراه با پورتو جهان فوتبال را تکان داد. سپس با پیوستن به چلسی، این تیم را به یکی از قدرتمندترین تیم‌های اروپا تبدیل کرد.
هرچند در چلسی نتوانست موفقیت اروپایی را تکرار کند، اما در اینتر با یک شاهکار تاریخی، بارسلونا تحت هدایت پپ گواردیولا را از مسیر قهرمانی سه‌گانه متوقف کرد. نمایش دفاعی فوق‌العاده اینتر در سال ۲۰۱۰ و کسب قهرمانی، از یادها نخواهد رفت. پس از این موفقیت‌ها، روند او نزولی شد، هرچند در رئال مادرید با پایان دادن به طلسم مرحله یک‌هشتم نهایی، راه را برای موفقیت‌های بعدی این باشگاه هموار کرد.
اگرچه دوران اوج مورینیو کوتاه‌تر از انتظار بود، اما تاثیرگذاری او در سال‌های ابتدایی دوران مربیگریاش بی‌بدیل بود؛ درست مانند آغاز پرشکوه «بازی تاج و تخت».
۳. پپ گواردیولا
باشگاه‌ها: بارسلونا، بایرن مونیخ، منچسترسیتی
برد/مساوی/باخت: ۲۶/۳۲/۹۷
درصد پیروزی: ۶۲.۵۸٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۲۰۰۹، ۲۰۱۱ (بارسلونا)
مانند لوئیس فن خال، برای پپ گواردیولا نیز همیشه تعداد قهرمانی‌ها مهم نیست، بلکه نحوه‌ی دستیابی به آن‌ها اهمیت دارد. و باید گفت هیچ مربی‌ای در تاریخ لیگ قهرمانان به زیبایی گواردیولا این رقابت‌ها را فتح نکرده است. این مربی کاتالان در سال ۲۰۰۹، در اولین فصل مربیگریاش در سطح بزرگسالان، با کسب سه‌گانه و ارائه سبکی از فوتبال که جهان هرگز نظیرش را ندیده بود، همه را شگفت‌زده کرد. سبک بازی او یک جهش بزرگ در فوتبال بود و تأثیر آن بر بازی مدرن انکارناپذیر است.
او در سال ۲۰۱۱ بار دیگر این شاهکار را تکرار کرد و تیمی را به میدان فرستاد که از لحاظ زیبایی و کارایی در اوج قرار داشت. تنها یک رویداد طبیعی غیرمنتظره (فوران آتشفشان Eyjafjallajökull در ۲۰۱۰) و فرصت‌سوزی تاریخی تیمش در سال ۲۰۱۲ مانع از کسب چهار قهرمانی متوالی برای گواردیولا شد.
اگرچه پس از سال ۲۰۱۱ تنها یک بار دیگر به فینال لیگ قهرمانان رسید و در برابر حریفی قابل شکست باخت، و همچنین موفقیت‌های فوق‌العاده‌اش در رقابت‌های داخلی (چه با بایرن مونیخ و چه با منچسترسیتی) را به طور کامل به موفقیت اروپایی تبدیل نکرد، تأثیر او بر لیگ قهرمانان انکارناپذیر است. هرچند رکورد ضعیف او در بازی‌های حذفی خارج از خانه نکته‌ای بحث‌برانگیز است، اما پپ گواردیولا نه تنها لیگ قهرمانان بلکه کل فوتبال مدرن را به سطحی جدید ارتقا داد.
۲. زین‌الدین زیدان
باشگاه‌ها: رئال مادرید
برد/مساوی/باخت: ۱۰/۱۱/۳۲
درصد پیروزی: ۶۰.۳۷٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۲۰۱۶، ۲۰۱۷، ۲۰۱۸
گاهی اوقات نحوه‌ی پیروزی مهم‌تر از تعداد قهرمانی‌هاست، اما در بیشتر موارد، تعداد قهرمانی‌ها اهمیت بیشتری دارد. کارلو آنچلوتی ۱۱ فصل طول کشید تا سه قهرمانی لیگ قهرمانان را به دست آورد، اما زین‌الدین زیدان تنها در سه فصل (و حتی کمتر، زیرا او در نیمه فصل ۲۰۱۵/۲۰۱۶ به عنوان مربی رئال مادرید انتخاب شد) موفق شد سه بار این عنوان را کسب کند.
او قطعاً در زمینه‌ی سبک بازی یا ایجاد تحولات تاکتیکی مانند برخی دیگر از مربیان مطرح نبود، و متاسفانه دوره‌ی دوم مربیگریاش در رئال مادرید نتایج کمتری داشت، اما وقتی شما سه بار پیاپی در مدت زمانی کمتر از سه فصل لیگ قهرمانان اروپا را فتح می‌کنید، چگونه می‌توانید جزو برترین‌ها نباشید؟ زین‌الدین زیدان: یک قهرمان طبیعی.
۱. کارلو آنچلوتی
باشگاه‌ها: پارما، یوونتوس، میلان، چلسی، PSG، رئال مادرید، بایرن مونیخ، ناپولی، رئال مادرید (دوباره!)
برد/مساوی/باخت: ۱۰۵/۴۰/۴۱
درصد پیروزی: ۵۶.۴۵٪
افتخارات: قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۲۰۰۳، ۲۰۰۷ (میلان)، ۲۰۱۴، ۲۰۲۲ (رئال مادرید)
کارلو آنچلوتی مردی است که از برنامه‌ریزی غیرعمدی مورینیو در سانتیاگو برنابئو استفاده کرد. این مربی دوست‌داشتنی ایتالیایی به رئال مادرید کمک کرد تا بالاخره «لا دِسیمَا» (دهمین قهرمانی) را در سال ۲۰۱۴ کسب کند و به این ترتیب با سه قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا با باب پایسلی مساوی شد. سپس در فصل گذشته، او رکوردی تاریخی به جا گذاشت و به اولین مربی تبدیل شد که چهار بار این جام ارزشمند را بالای سر برد. آنچلوتی نماد لیگ قهرمانان است.
البته او در اولین دوره حضورش در مادرید به عنوان یک افسانه شناخته شده بود، زیرا پیش از آن دو بار میلان را به قهرمانی در لیگ قهرمانان هدایت کرده بود. آن دو قهرمانی باید در پنج سال به چهار عدد افزایش می‌یافتند، اما دو شکست شگفت‌انگیز در مرحله یک چهارم نهایی ۲۰۰۴ مقابل دپورتیوو و فینال ۲۰۰۵ برابر لیورپول مانع از این اتفاق شدند. از آن زمان به بعد، او دوباره موفق به فتح لیگ قهرمانان شد و جایگاه خود را به عنوان بهترین مربی تاریخ این رقابت‌ها تثبیت کرد.
About the Author
