آفتاب‌سوختگی یکی از آسیب‌های رایج پوستی در فصل‌های گرم سال است که می‌تواند با التهاب، قرمزی و درد همراه باشد. اگرچه نوشیدن آب برای جبران کم‌آبی بدن ضروری است، اما برخی مواد غذایی خاص نیز می‌توانند روند ترمیم پوست را تسریع کرده و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کنند. در ادامه با پنج ماده غذایی مفید برای بهبود پوست آفتاب‌سوخته آشنا می‌شویم.
۱. هویج و سبزیجات غنی از بتاکاروتن
هویج به‌دلیل دارا بودن بتاکاروتن، یکی از مؤثرترین خوراکی‌ها برای محافظت و بازسازی پوست آسیب‌دیده است. بتاکاروتن نوعی آنتی‌اکسیدان قوی از خانواده کاروتنوئیدهاست که در سبزیجات نارنجی‌رنگ مانند سیب‌زمینی شیرین و طالبی نیز یافت می‌شود. حتی سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج نیز منبع خوبی از این ترکیب هستند.
کاروتنوئیدها در لایه بیرونی پوست تجمع می‌یابند و با ایجاد یک سد محافظتی، از پوست در برابر پرتوهای مضر فرابنفش محافظت می‌کنند. همچنین به حفظ رطوبت، افزایش خاصیت ارتجاعی و کاهش چین‌وچروک کمک می‌کنند.
۲. شیرهای تخمیرشده مانند کفیر
نوشیدنی‌هایی مانند کفیر که از تخمیر شیر با باکتری‌های مفید تولید می‌شوند، سرشار از پروبیوتیک‌ها هستند. این ترکیبات می‌توانند سیستم ایمنی پوست را تقویت کرده و به ترمیم DNA آسیب‌دیده ناشی از آفتاب‌سوختگی کمک کنند.
اگر این نوشیدنی‌ها با کلاژن هیدرولیز شده ترکیب شده باشند، تأثیر آن‌ها بر سلامت پوست دوچندان خواهد شد. همچنین مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) در کنار این نوشیدنی‌ها می‌تواند التهاب و درد ناشی از آفتاب‌سوختگی را کاهش دهد.
۳. آب پرتقال غنی‌شده با ویتامین D
آب پرتقال ۱۰۰ درصد طبیعی که با ویتامین D غنی شده باشد، نه‌تنها به آبرسانی بدن کمک می‌کند، بلکه منبعی از آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها نیز به شمار می‌رود. این ترکیبات می‌توانند اثرات مخرب پرتوهای فرابنفش را کاهش دهند.
ویتامین D همچنین در کاهش التهاب ناشی از آفتاب‌سوختگی نقش دارد و مصرف منظم مرکبات، از جمله آب پرتقال، با کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان‌های پوستی مانند کارسینوم سلول بازال مرتبط است.
۴. غذاهای حاوی گوجه‌فرنگی و رب آن
گوجه‌فرنگی و به‌ویژه رب گوجه‌فرنگی، سرشار از لیکوپن هستند؛ کاروتنوئیدی که خاصیت محافظتی در برابر نور خورشید دارد. در یک مطالعه، افرادی که به‌مدت ۱۲ هفته روزانه رب گوجه‌فرنگی مصرف کردند، نسبت به دیگران قرمزی کمتری پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید داشتند.
مصرف منظم گوجه‌فرنگی نه‌تنها به سلامت پوست کمک می‌کند، بلکه ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را نیز کاهش دهد.
۵. انار؛ میوه‌ای با خواص ضدالتهابی
انار یکی از میوه‌های غنی از پلی‌فنول‌هاست که خواص ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و حتی ضدسرطانی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف آب یا عصاره انار می‌تواند میزان پرتو فرابنفش مورد نیاز برای ایجاد قرمزی پوست را افزایش دهد، که نشان‌دهنده نقش محافظتی آن در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید است.
خطرات و پیشگیری از آفتاب‌سوختگی
آفتاب‌سوختگی در کوتاه‌مدت می‌تواند باعث التهاب، خارش و پوسته‌پوسته شدن پوست شود. در بلندمدت نیز خطر ابتلا به سرطان پوست، چین‌وچروک و لکه‌های تیره را افزایش می‌دهد.
برای پیشگیری از آفتاب‌سوختگی، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- در ساعات اوج تابش خورشید (معمولاً بین ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) از قرار گرفتن در فضای باز خودداری کنید.
- از سایه، چتر یا پناهگاه‌های طبیعی استفاده کنید.
- از کلاه لبه‌دار برای محافظت از صورت، گوش‌ها و گردن بهره ببرید.
- از کرم‌های ضدآفتاب با طیف گسترده استفاده کنید که هر دو نوع پرتو فرابنفش A و B را مسدود می‌کنند.
با رعایت این نکات و مصرف مواد غذایی مفید، می‌توانید روند بهبود پوست آفتاب‌سوخته را تسریع کرده و از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری کنید.
