خشک‌ترین سال نیم قرن گذشته در انتظار تهران
کاهش ۹۱ درصدی بارش‌ها و آغاز بحران آبی در پایتخت
با گذشت ۲۸ روز از آغاز سال آبی ۱۴۰۴–۱۴۰۵، تهران هیچ بارشی دریافت نکرده و گزارش رسمی هواشناسی از کاهش ۹۱.۲ درصدی بارش نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر می‌دهد. این آمار نگران‌کننده نشان می‌دهد که پایتخت در آستانه یکی از خشک‌ترین سال‌های نیم قرن اخیر قرار گرفته و بحران آب در این کلانشهر وارد مرحله‌ای جدی‌تر شده است.
روند نزولی بارش در پنج دهه گذشته
بررسی داده‌های ۵۰ سال اخیر نشان می‌دهد که تهران به‌طور مستمر با کاهش بارندگی مواجه بوده است. میانگین بلندمدت بارش در استان حدود ۱۸۵ میلی‌متر برآورد می‌شود، اما سال آبی گذشته تنها ۹۰ میلی‌متر بارندگی ثبت شد؛ رقمی که کاهش ۴۶ درصدی نسبت به میانگین را نشان می‌دهد و تهران را در جایگاه ۴۹ از ۵۰ سال اخیر قرار داد. حالا با شروع ناامیدکننده سال آبی جدید، احتمال شکسته شدن رکورد کم‌بارشی بیش از هر زمان دیگری وجود دارد.
پیامدهای کم‌بارشی برای محیط‌زیست و زندگی شهری
کاهش شدید بارش‌ها پیامدهای گسترده‌ای برای محیط‌زیست و زندگی روزمره شهروندان دارد. از جمله:
- افت سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش ذخایر سدها
- تشدید فرونشست زمین و افزایش غلظت آلاینده‌های هوا
همچنین کاهش پوشش گیاهی و افزایش ریزگردها می‌تواند کیفیت هوا و سلامت عمومی را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.
هشدار کارشناسان درباره سال سخت پیش‌رو
مهدی فصیحی هرندی، پژوهشگر حوزه سیاست‌گذاری انرژی و دیپلماسی آب، با اشاره به پیش‌بینی‌های ناامیدکننده هواشناسی برای سه ماه نخست سال آبی جدید تأکید کرده است: «کاهش شدید بارش‌ها یعنی سال سختی در پیش داریم. سال‌هاست راهکارهای علمی مدیریت مصرف که در دنیا به کار گرفته می‌شود، در ایران نادیده گرفته شده است؛ از نوسازی شبکه‌های فرسوده توزیع آب گرفته تا اجرای تعرفه‌های هوشمند و پلکانی برای کنترل مصرف.»
ترکیب کم‌بارشی و مصرف بی‌رویه؛ تهدیدی برای آینده تهران
تهران در حالی به استقبال سال آبی جدید می‌رود که رشد جمعیت و مصرف بی‌رویه آب، فشار مضاعفی بر منابع محدود آبی وارد کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر الگوهای مصرف اصلاح نشود و مدیریت منابع آبی به‌طور جدی در دستور کار قرار نگیرد، پایتخت به‌زودی با بحرانی بی‌سابقه در تأمین آب مواجه خواهد شد.
جمع‌بندی
کاهش ۹۱ درصدی بارش‌ها در آغاز سال آبی جدید، زنگ خطری جدی برای بحران آب در تهران است. این شرایط نه‌تنها منابع آبی را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای زیست‌محیطی و اجتماعی گسترده‌ای به همراه خواهد داشت. آینده پایتخت در گرو تصمیم‌های فوری و اجرای سیاست‌های علمی مدیریت آب است؛ تصمیم‌هایی که هر روز تأخیر در آن‌ها، هزینه‌های سنگین‌تری برای شهر و شهروندان به همراه خواهد داشت.
About the Author
