اطلاعات عمومی

بازگشت قوی‌تر و منظم‌تر پدیده ال‌نینو، جهان را با چالش‌های اقلیمی جدیدی مواجه می‌سازد

رومینا محمدی نوامبر 26, 2025

5009317

نتایج یک پژوهش‌ جدید و عمیق، زنگ خطر را درباره تحولات پیش‌روی پدیده اقلیمی «ال‌نینو» به صدا درآورده است. بر اساس این یافته‌ها، انتظار می‌رود «ال‌نینو» نه تنها با قدرتی بی‌سابقه بازگردد، بلکه الگویی منظم‌تر و تکرارشونده‌تر به خود بگیرد. این دگرگونی عمده در چرخه‌های طبیعی آب‌وهوایی، به طور مستقیم بر الگوهای جهانی بارش، شامل بارش‌های سیلابی مخرب و دوره‌های خشکسالی طولانی‌مدت، تأثیر گذاشته و فشارهای هیدرولوژیک را در سراسر جهان تشدید خواهد کرد. این پیش‌بینی‌ها، لزوم آمادگی جهانی برای مدیریت بحران‌های اقلیمی آینده را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

چرخه ال‌نینو در آستانه واژگونی اقلیمی؛ یافته‌های مدل‌های پیشرفته

دانشمندان با بهره‌گیری از یک مدل آب‌وهوایی با وضوح بسیار بالا، تغییرات احتمالی در چرخه «ال‌نینو – لانینا» را تحت تأثیر گرمایش اقیانوس آرام و افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای مورد بررسی قرار داده‌اند. این تحقیقات نشان می‌دهد که سیستم اقلیمی زمین در حال عبور از یک «نقطه واژگونی اقلیمی» است؛ نقطه‌ای که در آن، پدیده «ال‌نینو» از حالت نامنظم و پیش‌بینی‌ناپذیر کنونی خود خارج شده و به سمت رفتاری منظم‌تر اما به مراتب شدیدتر حرکت می‌کند. این دگرگونی اساسی، شیوه تعامل اقیانوس و اتمسفر را دگرگون کرده و پیامدهای اقلیمی آن در مقیاس جهانی محسوس خواهد بود. درک این تغییر رفتار «ال‌نینو» برای پیش‌بینی و آمادگی در برابر اثرات آن حیاتی است.

شدت بی‌سابقه و تکرار منظم پدیده ال‌نینو؛ پیامدهای جهانی

برخلاف دوره‌های گذشته که پدیده «ال‌نینو» با الگوهای نامنظم و فواصل زمانی غیرقابل پیش‌بینی رخ می‌داد، مدل‌های جدید پیش‌بینی می‌کنند که در آینده، این پدیده هر ۲ تا ۵ سال یک‌بار با شدتی به مراتب بیشتر به وقوع خواهد پیوست. این نوسانات اقلیمی قدرتمند، به پدیده‌ای به نام «شلاق هیدروکلایمت» (Hydroclimate Whiplash) منجر می‌شود؛ وضعیتی که در آن یک منطقه ممکن است در یک دوره کوتاه از خشکسالی شدید به سیلاب‌های ویرانگر و بالعکس تغییر وضعیت دهد.

این وضعیت بدان معنا نیست که جهان صرفاً با افزایش یا کاهش ثابت بارندگی روبرو خواهد شد، بلکه شاهد نوسانات افراطی در الگوهای آب‌وهوایی خواهیم بود. در حالی که این منظم‌تر شدن پدیده «ال‌نینو» می‌تواند تا حدی به پیش‌بینی‌پذیری فصلی کمک کند، اما افزایش بی‌سابقه در شدت و گستردگی اثرات آن، چالش‌های بی‌شماری را برای مدیریت منابع آب، کشاورزی و زیرساخت‌ها در سراسر جهان ایجاد خواهد کرد.

ال‌نینو و پیامدهای منطقه‌ای؛ از بارش‌های سیلابی تا خشکسالی‌های ویرانگر

اثرات دگرگون‌شونده پدیده «ال‌نینو» ابعاد جهانی خواهد داشت و مناطق مختلف را به شیوه‌های متفاوتی تحت تأثیر قرار می‌دهد:

بارش‌های شدید و سیلاب: اروپای غربی، بخش‌هایی از آمریکای جنوبی و مناطقی از آسیا می‌توانند شاهد بارش‌های سیلابی بی‌سابقه و زمستان‌های پربارش باشند که خطر وقوع سیل و رانش زمین را افزایش می‌دهد.

خشکسالی و کم‌آبی: در مقابل، نواحی گسترده‌ای از آفریقا و جنوب آسیا ممکن است با دوره‌های طولانی‌تر و شدیدتر کم‌بارشی، تنش آبی فزاینده و خشکسالی‌های ویرانگر مواجه شوند که امنیت غذایی و دسترسی به آب آشامیدنی را به خطر می‌اندازد.

این تغییرات، بر زنجیره تأمین جهانی غذا، قیمت محصولات کشاورزی، و حتی مهاجرت‌های اقلیمی تأثیرگذار خواهد بود و می‌تواند منجر به تشدید بحران‌های انسانی در برخی مناطق شود.

آمادگی برای آینده‌ای با نوسانات شدید اقلیمی

با توجه به پیش‌بینی‌ها درباره بازگشت قوی‌تر و منظم‌تر پدیده «ال‌نینو»، آمادگی جوامع برای مواجهه با این تغییرات اقلیمی حیاتی است. پژوهشگران تأکید می‌کنند که دولت‌ها، برنامه‌ریزان شهری و بخش‌های کشاورزی باید راهبردهای خود را برای مقابله با دورانی که با بارش‌های خشن و کم‌بارشی‌های ناگهانی همراه است، بازنگری کنند.

برخی از اقدامات ضروری شامل موارد زیر است:

توسعه سیستم‌های هشدار سریع: تقویت قابلیت‌های پیش‌بینی آب‌وهوا برای صدور هشدارهای دقیق و به‌موقع درباره سیل، خشکسالی و طوفان.

مدیریت هوشمندانه منابع آبی: سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های ذخیره و بازچرخانی آب، بهینه‌سازی مصرف آب در کشاورزی و توسعه زیرساخت‌های مقاوم در برابر نوسانات شدید.

کشاورزی مقاوم در برابر اقلیم: ترویج کشت محصولات مقاوم به خشکسالی و سیل، و استفاده از روش‌های کشاورزی پایدار.

تقویت زیرساخت‌ها: بازسازی و مقاوم‌سازی سدها، سیستم‌های زهکشی و سازه‌های شهری برای تحمل شرایط اقلیمی افراطی.

با اتخاذ این تدابیر، می‌توان پیامدهای مخرب «ال‌نینو» را به حداقل رساند و تاب‌آوری جوامع را در برابر بحران‌های اقلیمی آینده افزایش داد.

مجله اینترنتی مکتوری