اخبار

هواشناسی ایران اعلام کرد: پایان پاییز بی‌باران و آغاز بارش‌های مؤثر؛ بارش برف در انتظار برخی شهرهای کشور

رومینا محمدی دسامبر 2, 2025

4798296

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران سازمان هواشناسی با ابراز نگرانی عمیق از وضعیت کم‌سابقه بارش‌ها در پاییز سال جاری، اعلام کرد که کشور یکی از خشک‌ترین فصول پاییز طی پنج دهه اخیر را پشت سر گذاشته است. احد وظیفه، کارشناس با تجربه هواشناسی ایران، وضعیت فعلی را "بی‌مانند" توصیف کرد، اما نوید از ورود سامانه‌های بارشی از هفته جاری داد که می‌تواند پایانی بر این خشکسالی موقت باشد و حتی بارش برف را برای برخی مناطق شهری به ارمغان آورد.

[]()

پاییز خشک بی‌سابقه: چالشی کم‌نظیر برای هواشناسی ایران

احد وظیفه با اشاره به سه دهه فعالیت خود در عرصه هواشناسی ایران تاکید کرد: "از نظر بارندگی واقعاً پاییز بی‌مانندی است. هیچ‌وقت چنین پاییز کم‌بارشی را در دوره‌های آماری ندیده‌ایم." وی افزود که نزدیک به ۷۰ روز از پاییز گذشته و بسیاری از نقاط کشور هیچ بارشی نداشته‌اند، وضعیتی که داده‌های آماری پنج دهه گذشته نیز آن را تأیید می‌کند. این خشکسالی تنها مختص به ایران نیست و کشورهای همسایه نیز با شرایط مشابهی روبرو هستند که نشان‌دهنده یک پدیده منطقه‌ای است. این شرایط، ضرورت مدیریت منابع آبی و آمادگی برای سناریوهای مختلف را بیش از پیش نمایان می‌سازد و زنگ هشداری جدی برای برنامه‌ریزی‌های بلندمدت در حوزه آب و محیط زیست به شمار می‌رود.

امید به بازگشت بارش‌ها: ورود سامانه‌های بارشی به ایران

با این حال، امیدواری‌هایی برای تغییر الگوهای جوی در هفته‌های پیش‌رو وجود دارد. وظیفه بر اساس مدل‌های هواشناسی ایران اظهار داشت: "به‌نظر می‌رسد از هفته جاری امواج بارشی وارد کشور شوند." این تحول می‌تواند نویدبخش پایانی بر دوره طولانی کم‌بارشی باشد:

موج اول: از روزهای ابتدایی هفته در سواحل شمالی، شمال‌غرب و غرب کشور بارش‌هایی هرچند خفیف، اما به منزله تغییر و آغاز تحول در وضعیت جوی، به ثبت رسید.

موج گسترده‌تر: انتظار می‌رود از اواسط هفته آینده، یک سامانه بارشی قوی‌تر از غرب وارد ایران شده و تا پایان همان هفته، بارندگی‌های مناسبی را در غرب، جنوب‌غرب و دامنه‌های جنوبی البرز، از جمله استان تهران، رقم بزند. این پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که حدود ده روز دیگر، بارش‌های جدی‌تری آغاز خواهند شد و این می‌تواند نقطه عطفی در وضعیت اقلیمی کشور باشد.

چشم‌انداز زمستان: بارش برف و ذخیره آب حیاتی

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران درباره پیش‌بینی وضعیت جوی زمستان اظهار داشت: "بیشترین احتمال برای بارش‌های زمستان، قرار گرفتن در محدوده نرمال است و برای جنوب‌ غرب کشور احتمال بارش فراتر از نرمال وجود دارد." این به معنای آن است که بارندگی‌ها در حد متوسط زمستان‌های ۴۰ سال اخیر خواهند بود.

ماهیت بارش‌ها در زمستان اهمیت ویژه‌ای دارد. وظیفه توضیح داد که بارندگی در ارتفاعات اصولاً به صورت برف است و "خط برف" تعیین‌کننده شکل بارش‌هاست. برف بهترین شکل بارش برای ذخیره آب محسوب می‌شود؛ چرا که به سرعت جاری نمی‌شود و با ذوب آرام خود در طول فصول، چشمه‌ها و رودخانه‌ها را تغذیه می‌کند. این نوع بارش، برای جبران بخشی از کم‌آبی ناشی از پاییز خشک، حیاتی خواهد بود و به مدیریت پایدار منابع آبی کشور کمک شایانی می‌کند.

انتظار بارش برف در پایتخت؛ مدل‌های هواشناسی چه می‌گویند؟

برای پایتخت، پس از ماه‌ها کم‌بارشی مؤثر، خبرهای امیدوارکننده‌ای در راه است. اگر مدل‌های هواشناسی محقق شوند، دوشنبه هفته آینده (۱۶ آذر) موج بارشی وارد تهران شده و در طول دوشنبه شب تا سه‌شنبه، احتمال بارندگی در شهر، به‌ویژه در ارتفاعات البرز، وجود دارد. مدل‌ها حتی از احتمال سفیدپوش شدن کامل ارتفاعات شمال تهران در اثر بارش برف حکایت دارند. این اتفاق می‌تواند علاوه بر طراوت بخشیدن به طبیعت، به کاهش آلودگی هوا و تامین بخشی از نیاز آبی کمک کرده و چشم‌انداز زمستانی متفاوتی را برای ساکنان پایتخت رقم بزند.

کاهش خطر سیلاب و اهمیت بارش‌های زمستانه

یکی دیگر از نکات مثبت بارش‌های پیش‌رو، کاهش احتمال وقوع سیلاب‌های گسترده است. به گفته احد وظیفه، از آنجا که بارش شدید عمدتاً در ارتفاعات به شکل برف خواهد بود، به سرعت به روان‌آب تبدیل نمی‌شود. این شرایط برای ذخیره‌سازی آبی بسیار ارزشمند است. وی توضیح داد: "زمانی که توده‌های هوا وارد فاز سرد زمستانی می‌شود، احتمال بارش‌های رگباریِ سیل‌آسا کم‌ می‌شود." برخلاف سامانه‌های بهاری که گرما و رطوبت باعث همرفتی و ابرهای جوششی و سیلاب‌های ناگهانی می‌شوند، در زمستان بارش‌ها غالباً به‌صورت برف یا باران با شدت متوسط‌ است و کمتر سیلاب ناگهانی ایجاد می‌کنند. این امر به مدیریت بهتر منابع آب و جلوگیری از خسارات احتمالی کمک شایانی خواهد کرد.

با وجود این پیش‌بینی‌های امیدوارکننده، رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران سازمان هواشناسی بر یک اصل مهم تأکید کرد: "در علم هواشناسی هیچ قطعیتی وجود ندارد. مدل ممکن است امروز یک نتیجه بدهد و فردا با یک تغییر کوچک خروجی عوض شود." این جمله، یادآور اهمیت رصد مداوم و به‌روزرسانی اطلاعات جوی برای برنامه‌ریزی‌های آتی است. با این حال، زمستان پیش‌رو نویدبخش تغییرات مثبتی در الگوهای بارشی کشور است که می‌تواند تا حدودی نگرانی‌های ناشی از پاییز خشک را کاهش دهد و امید به سال آبی بهتری را زنده کند.

مجله اینترنتی مکتوری