سرگرمی

بیابان لوت با امضای تفاهم‌نامه سه‌جانبه، محور جدید توسعه گردشگری پایدار شد

رومینا محمدی دسامبر 2, 2025

5280866

توسعه پایدار گردشگری بیابان لوت، گرمترین نقطه جهان و نخستین اثر طبیعی ثبت جهانی ایران در یونسکو، با امضای تفاهم‌نامه‌ای سه‌جانبه میان استان‌های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان وارد فصلی نوین شد. این توافق تاریخی، با هدف یکپارچه‌سازی مدیریت و بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های بی‌نظیر این پهنه کویری، زمینه را برای تبدیل بیابان لوت به یک مقصد گردشگری یکپارچه و منحصربه‌فرد فراهم می‌آورد. گستردگی بیابان لوت در محدوده جغرافیایی این سه استان، لزوم هماهنگی فراتر از مرزهای استانی را برای حفظ میراث طبیعی و فرهنگی و توسعه گردشگری لوت بیش از پیش نمایان ساخت و گامی مهم در جهت اعتلای جایگاه ملی و بین‌المللی این منطقه به شمار می‌رود.

گردشگری لوت، نیازمند یکپارچگی مدیریت

پیش از این تفاهم‌نامه، هر استان به صورت مستقل در حوزه گردشگری بیابان لوت فعالیت می‌کرد. مناطقی مانند بلندترین تپه‌های ماسه‌ای جهان در ریگ‌یلان خراسان جنوبی، کلوت‌های شگفت‌انگیز شهداد کرمان و جاذبه‌های بکر سیستان و بلوچستان، هر یک به تنهایی میزبان گردشگرانی بودند که عمدتاً به یک بخش محدود از کویر لوت سفر می‌کردند. سیداحمد برآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی، با اشاره به ثبت جهانی بیابان لوت در یونسکو بیش از ۹ سال پیش، تاکید کرد که با وجود سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، فقدان ارتباط میان مسیرهای گردشگری لوت در سه استان محسوس بود. این رویکرد جزیره‌ای، پتانسیل کامل این اثر جهانی را به نمایش نمی‌گذاشت. نیاز به یکپارچگی در مدیریت گردشگری بیابان لوت و ایجاد مسیرهای ترکیبی، در همایش‌های دوره‌ای این سه استان که طی سال‌های اخیر برگزار شده بود، مطرح و در نهایت منجر به این توافق سرنوشت‌ساز شد. این هماهنگی، سنگ بنای یک تجربه جامع‌تر و غنی‌تر برای گردشگران خواهد بود.

ابعاد تفاهم‌نامه سه‌جانبه برای توسعه گردشگری بیابان لوت

این تفاهم‌نامه که با ابتکار استان خراسان جنوبی به مرحله اجرا رسیده است، ابعاد گسترده‌ای را در بر می‌گیرد که هم‌افزایی ظرفیت‌ها و توسعه پایدار گردشگری لوت را هدف قرار داده است. از مهم‌ترین اهداف و مفاد این توافق که برای مدت دو سال امضا شده و قابلیت تمدید و گسترش به مناطق دیگر را نیز دارد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

هم‌افزایی و شناسایی فرصت‌ها: بهره‌برداری مشترک از توانمندی‌های طبیعی و فرهنگی و کشف فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری در بیابان لوت.

تعریف مسیرهای مشترک: ایجاد تورها و رویدادهای گردشگری لوت تلفیقی که گردشگران را قادر سازد تا از جاذبه‌های هر سه استان بهره‌مند شوند.

احیای مسیرهای تاریخی: بازآفرینی و معرفی مسیرهای کهن کاروان‌رو و فرهنگی در دل کویر برای غنی‌سازی تجربه سفر.

توسعه زیرساخت و مشاغل سبز: ارتقاء امکانات لازم و حمایت از مشاغل پایدار و سازگار با محیط زیست در مناطق حاشیه‌ای بیابان لوت.

حفاظت و آموزش: تمرکز بر حفظ اکوسیستم شکننده بیابان لوت و آموزش جوامع محلی برای مشارکت فعال در گردشگری پایدار و مسئولانه.

تصویر: ``

چشم‌انداز آینده گردشگری لوت و دستاوردهای ملی

با عملیاتی شدن این تفاهم‌نامه، انتظار می‌رود گردشگری بیابان لوت شاهد تحولی چشمگیر باشد. گردشگران دیگر مجبور به انتخاب یک مسیر محدود نخواهند بود و می‌توانند در یک سفر واحد، تنوع بی‌نظیر طبیعی و فرهنگی سه استان را تجربه کنند. این اقدام نه تنها به جذب بیشتر گردشگران داخلی و خارجی کمک می‌کند، بلکه به توزیع عادلانه منافع گردشگری لوت میان جوامع محلی هر سه استان نیز منجر خواهد شد. توسعه مشاغل سبز و حمایت از صنایع‌دستی بومی، از دیگر دستاوردهای مورد انتظار است که می‌تواند به بهبود معیشت ساکنان منطقه و جلوگیری از مهاجرت روستایی کمک شایانی کند. این همکاری مشترک می‌تواند الگویی موفق برای مدیریت یکپارچه سایر پهنه‌های طبیعی و فرهنگی کشور باشد و به توسعه کلی گردشگری ایران در سطح ملی کمک شایانی کند.

ظرفیت‌های بی‌نظیر بیابان لوت، جاذبه‌ای جهانی برای گردشگری

بیابان لوت با ویژگی‌های اقلیمی و ژئومورفولوژیکی خاص خود، گنجینه‌ای از جاذبه‌های طبیعی است که آن را در سطح جهانی متمایز می‌کند. علاوه بر کلوت‌ها و تپه‌های ماسه‌ای، وجود پدیده‌های منحصر به فرد دیگری چون گندم بریان (یکی از گرمترین نقاط روی زمین)، نبکاها (گلدان‌های طبیعی کویری) و تنوع زیستی شگفت‌انگیز در حاشیه این کویر، آن را به آزمایشگاهی طبیعی برای محققان و مقصدی جذاب برای دوستداران طبیعت و ماجراجویان تبدیل کرده است. این تفاهم‌نامه، فرصتی بی‌نظیر برای معرفی جامع‌تر این گستره طبیعی عظیم و غنی‌سازی تجربه گردشگری لوت است و می‌تواند جایگاه ایران را در نقشه گردشگری جهانی بیش از پیش ارتقا دهد. حفاظت از این میراث طبیعی در کنار توسعه پایدار گردشگری، اصلی‌ترین چالش و فرصت این همکاری سه‌جانبه خواهد بود و می‌تواند نمونه‌ای درخشان از همزیستی انسان و طبیعت را به نمایش بگذارد.

مجله اینترنتی مکتوری