بر اساس آمارهای منتشر شده، در سال گذشته خورشیدی، دست‌کم ۱۷۱ هزار و ۵۰۰ فرد از حیات وحش ایران، شامل پستانداران و پرندگان، بر اثر شکار، صید و زنده‌گیری از طبیعت حذف شده‌اند. این رقم تکان‌دهنده تنها مربوط به ۱۱ درصد از مساحت کشور است که تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد و نشان‌دهنده عمق فاجعه در مناطق دیگر است که به دلیل کمبود نیرو و امکانات یگان حفاظت، آمار دقیقی از تخلفات در آن‌ها ثبت نمی‌شود.
به گفته متخصصان، این کشفیات محدود، تصویری نگران‌کننده از تعداد بی‌شمار گونه‌هایی ارائه می‌دهد که بی‌صدا از چرخه طبیعت حذف می‌شوند. در یک مقایسه کلان، همین آمارهای رسمی و حداقلی نشان می‌دهند که در دهه اخیر، بیش از ۲ میلیون فرد از گونه‌های مختلف حیات وحش در ایران بر اثر شکار، قاچاق و زنده‌گیری از بین رفته‌اند.
منوچهر فلاحی، قائم‌مقام یگان حفاظت محیط زیست، با اشاره به افزایش کشفیات تخلفات زیست محیطی، این امر را ناشی از تلاش‌های بیشتر یگان حفاظت دانست. او همچنین به ظهور تخلفات جدیدی همچون پرورش غیرقانونی حلزون، عقرب و سهره و افزایش قاچاق، نگهداری و صید این گونه‌ها اشاره کرد که آمار آن‌ها به طور کامل در گزارش‌های رسمی منعکس نمی‌شود.
در همین حال، جمشید محبت‌خانی، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست، از دستگیری بیش از ۱۵ هزار متخلف در سال گذشته و تشکیل پرونده قضایی برای بیش از ۱۲ هزار و ۷۰۰ نفر از آن‌ها خبر داد. او همچنین از تلاش‌ها برای بهبود معیشت محیط‌بانان در سال آینده و افزایش استفاده از فناوری‌های نوین در پایش مناطق حفاظت شده خبر داد. بر اساس گفته‌های وی، سرانه اضافه‌کاری محیط‌بانان تقریباً دو برابر و مبلغ جیره غذایی سه برابر خواهد شد. در حوزه تجهیزات نیز، پیگیری‌ها برای تامین سهمیه ۱۰۰ خودرو از دولت ادامه دارد و انتظار می‌رود تا نیمه اول سال جدید تعدادی از آن‌ها تحویل داده شود. همچنین، پایش مناطق با استفاده از تجهیزات هوشمند (پهپاد و کوادکوپتر) در حال حاضر در حدود ۳۰ درصد مناطق انجام می‌شود و هدف‌گذاری برای افزایش آن به ۵۰ درصد در سال جاری است.
آمارهای ارائه شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در جدول زیر، حجم بالای تخلفات در حوزه‌های مختلف را نشان می‌دهد:
| تخلف | ۱۴۰۰ | ۱۴۰۱ | ۱۴۰۲ | نیمه اول ۱۴۰۳ | ۱۴۰۳ |
|---|---|---|---|---|---|
| صید غیر مجاز آبزیان | ۶۲۶۵۴ | ۶۴۳۲۹ | ۸۰۴۷۹۱ | ۳۴۸۸۹ | ۵۸۰۰۰ |
| شکار غیرمجاز پرندگان | ۱۰۱۵۹ | ۷۲۲۵ | ۶۵۵۰ | ۲۹۲۱ | ۱۰۲۰۰۰ |
| شکار غیر مجاز پستانداران | ۱۷۰۳ | ۱۸۸۷ | ۱۸۴۲ | ۹۱۵ | ۲۲۰۰ |
| زنده‌گیری پرندگان | ۵۲۹۲ | ۴۷۹۰ | ۴۶۱۱ | ۵۲۸۴ | ۹۴۰۰ |
| زنده‌گیری پستانداران | ۳۱۸۸ | ۱۹۳ | ۲۰۸ | ۸۳ | ۱۷۱ |
| شروع به شکار | ۳۷۲۳ | ۳۱۸۷ | ۳۵۵۴ | ۱۱۲۱ | ۴۱۶۰ |
| نگهداری و خرید و فروش حیات وحش زنده و غیر زنده | ۳۵۹۱ | ۹۷۱۹ | ۳۴۳۲۴ | ۱۰۴۴۲۸ | ۱۰۷۰۰۰ |
همچنین در سال گذشته، در جریان مقابله با تخلفات، ۶۴۰۰ قبضه سلاح مجاز و غیرمجاز و ۶۴ هزار ادوات و وسایل تخلف کشف و ضبط شده است. این آمارها در کنار تعداد بالای دستگیری‌ها و پرونده‌های قضایی، نشان‌دهنده حجم عظیم تهدیدات پیش روی حیات وحش ایران و ضرورت تخصیص منابع و امکانات بیشتر برای حفاظت از این میراث طبیعی ارزشمند است.
