اخبار

آلودگی هوا در تهران جان ۳۵۷ نفر را گرفت و شانس باروری زنان را به شدت کاهش می‌دهد

رومینا محمدی دسامبر 2, 2025

5280951

آلودگی هوا به عنوان یک بحران خاموش، بار دیگر سلامت شهروندان تهرانی و سایر کلان‌شهرها را به چالش کشیده است. در حالی که متولیان نظام سلامت بارها بر عوارض جبران‌ناپذیر این پدیده بر جامعه تاکید کرده‌اند، اظهارات اخیر مقامات و متخصصان، ابعاد نگران‌کننده‌تری از تاثیرات آن را آشکار ساخته که زنگ خطر را به صدا درآورده است. این بحران نه تنها به مرگ و میر مستقیم منجر می‌شود، بلکه بر فرایندهای حیاتی همچون باروری نیز تاثیرات مخربی می‌گذارد.

آلودگی هوا: افزایش نگران‌کننده مرگ و میر در پایتخت

تازه‌ترین آمارها از پایتخت نشان‌دهنده وخامت اوضاع است. رئیس اورژانس استان تهران اعلام کرده که طی هشت روز اخیر، ۳۵۷ نفر در تهران جان خود را از دست داده‌اند که آلودگی هوا می‌تواند نقش قابل توجهی در این مرگ و میرها داشته باشد. این رقم، زنگ هشداری جدی برای شهروندان و مسئولان است. دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، در تشریح ابعاد این فاجعه پنهان، به آمار قطعی سال گذشته اشاره کرد که بر اساس پژوهش‌های انجام شده، حدود ۵۹ هزار مرگ در سراسر کشور به آلودگی هوا نسبت داده شده است. این آمار نشان می‌دهد که آلودگی هوا در ایران سالانه جان هزاران نفر را می‌گیرد و به عنوان یک عامل مرگ و میر خاموش عمل می‌کند.

آسیب‌های پنهان آلودگی هوا بر باروری و سلامت زنان

علاوه بر تهدید مستقیم زندگی، آلودگی هوا عوارض جدی دیگری نیز به همراه دارد که کمتر به آن پرداخته می‌شود. متخصصان زنان و زایمان تاکید کرده‌اند که آلاینده‌های موجود در هوا، یکی از عوامل اصلی اختلال و کاهش شانس باروری در زنان است. ذرات معلق و گازهای سمی می‌توانند بر سلامت تخمدان‌ها، کیفیت تخمک و محیط رحم تاثیر منفی گذاشته و شانس بارداری موفق را به شدت کاهش دهند.

همچنین، مطالعات گسترده نشان داده‌اند که آلودگی هوا در دوران بارداری می‌تواند به افزایش خطر سقط جنین، تولد نوزاد با وزن کم و زایمان زودرس منجر شود. این موارد، چالش‌های عمده‌ای را برای سلامت مادران و نوزادان ایجاد می‌کند و لزوم توجه بیشتر به کیفیت هوا را دوچندان می‌سازد.

طیف وسیع عوارض آلودگی هوا بر سلامت عمومی جامعه

معاون بهداشت وزارت بهداشت در خصوص طیف وسیع خطرات آلودگی هوا، به موارد زیر اشاره کرد:

بیماری‌های قلبی-عروقی و تنفسی: این بیماری‌ها، از مهم‌ترین آسیب‌های منتسب به آلودگی هوا هستند و بار سنگینی بر نظام درمانی کشور تحمیل می‌کنند.

سرطان: پژوهش‌ها اثبات کرده‌اند که آلاینده‌ها می‌توانند عامل قطعی انواع سرطان‌ها باشند.

بیماری‌های غیرواگیر: شیوع این بیماری‌ها نیز با افزایش آلودگی هوا رابطه مستقیم دارد.

همچنین، سالمندان، کودکان و افراد دارای بیماری‌های مزمن یا نقص سیستم ایمنی در برابر اثرات مخرب آلودگی هوا به شدت آسیب‌پذیرتر هستند. هنگامی که شاخص آلاینده‌ها از ۱۵۰ فراتر می‌رود و حتی به بیش از ۱۷۰ می‌رسد (در حالی که شاخص بالاتر از ۳۵ خطرناک تلقی می‌شود)، هشدارها برای مراقبت بیشتر از این گروه‌ها جدی‌تر می‌شود. با توجه به شیوع فصلی آنفلوآنزا، ترکیب این دو عامل می‌تواند تهدیدی مضاعف برای سلامت عمومی ایجاد کند.

چالش‌های مدیریتی و راهکارهای مقابله با آلودگی هوا

مقابله با آلودگی هوا نیازمند یک رویکرد جامع و هماهنگ بین نهادهای مختلف است. کارگروه آلودگی هوا با حضور معاون اجرایی رئیس‌جمهور به طور مرتب برگزار می‌شود و حدود ۲۱ دستگاه و سازمان در این حوزه مسئولیت دارند. علاوه بر این، جلسات متعددی در مجلس شورای اسلامی نیز به این موضوع اختصاص یافته است.

با این حال، به نظر می‌رسد چالش اصلی در اجرای موثر و سریع راهکارها نهفته است. مهم‌ترین آلاینده‌های کشور، به ویژه در کلان‌شهرها، شامل موتورسیکلت‌ها و خودروهای فرسوده هستند. این وسایل نقلیه، به خصوص در صورت استفاده از سوخت با کیفیت پایین، آلایندگی بسیار بالایی دارند. معاون وزیر بهداشت بر ضرورت تسریع در اجرای این تدابیر تاکید کرده است:

حذف خودروهای فرسوده از ناوگان حمل و نقل عمومی و شخصی.

توسعه و ترویج استفاده از خودروهای برقی برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی.

بهبود کیفیت سوخت مصرفی در تمامی بخش‌ها.

اگرچه سرعت حذف خودروهای فرسوده در سال‌های اخیر افزایش یافته، اما به دلیل انباشت موجود، این مشکل همچنان پابرجا مانده و نیازمند عزم ملی و سرمایه‌گذاری‌های کلان برای گذر از این بحران زیست‌محیطی و بهداشتی است.

مجله اینترنتی مکتوری