احیای یادگار ۳۰۰ ساله صفویان در بندرعباس
آغاز عملیات مرمت عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس
عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس، تنها یادگار برجای‌مانده از دوران صفوی در این شهر، به‌زودی وارد مرحله مرمت و احیا خواهد شد. این بنای تاریخی که سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد، مدت‌هاست در سایه تخریب و فرسایش قرار گرفته و دیوارهای ترک‌خورده آن نشانی از بی‌توجهی سال‌های گذشته دارد. اکنون با همکاری اداره اوقاف هرمزگان به‌عنوان مالک بنا و اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان، عملیات بازسازی این اثر ارزشمند آغاز خواهد شد.
کاربری تازه برای عمارت کلاه‌فرنگی
سپهر زارعی، معاون میراث فرهنگی هرمزگان، اعلام کرده است که پس از مرمت، عمارت کلاه‌فرنگی به موزه مردم‌شناسی تبدیل خواهد شد. این تصمیم می‌تواند علاوه بر حفظ بنا، فرصتی برای معرفی فرهنگ و تاریخ جنوب ایران به گردشگران داخلی و خارجی فراهم کند.
تاریخچه عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس
این عمارت سه‌طبقه در دوران صفوی توسط هلندی‌های ساکن بندرعباس ساخته شد و به‌عنوان مرکز تجارت کمپانی هند شرقی هلند مورد استفاده قرار گرفت. مصالح به‌کاررفته در بنا شامل سنگ سیاه، ساروج و گچ است که مقاومت آن را در برابر شرایط اقلیمی گرم و مرطوب جنوب افزایش داده است. پس از خروج هلندی‌ها، عمارت به‌عنوان قلعه شهر و محل استقرار حاکم و اداره گمرک فعالیت داشت.
تغییر مالکیت و وقف تاریخی بنا
در سال ۱۳۵۲ شهرداری بندرعباس این بنا را در قبال واگذاری زمین‌های مجاور بیمارستان شریعتی به اداره گمرک تملک کرد. اوایل دهه ۱۳۶۰ نیز عمارت و محوطه اطراف آن به حوزه علمیه بندرعباس واگذار شد و بعدها توسط آیت‌الله احمدی‌فقیه وقف گردید. این تغییرات مالکیتی سبب شد عمارت کلاه‌فرنگی از کاربری اصلی خود فاصله بگیرد و به مرور زمان دچار فرسایش شود.
ارزش معماری و فرهنگی عمارت کلاه‌فرنگی
عمارت کلاه‌فرنگی با ۳۳ اتاق، سقف‌های چوبی و دیوارهای ساخته‌شده از سنگ و ساروج، نمونه‌ای شاخص از شکوه معماری صفوی در جنوب ایران است. این بنا نه‌تنها یادگار تاریخی بندرعباس محسوب می‌شود، بلکه بخشی از حافظه معماری کشور و نمادی از تعاملات تجاری و فرهنگی ایران با جهان در دوره صفوی است.
چشم‌انداز احیای میراث صفوی در بندرعباس
مرمت و بازگشایی عمارت کلاه‌فرنگی می‌تواند نقطه عطفی در حفاظت از میراث فرهنگی هرمزگان باشد. تبدیل این بنا به موزه مردم‌شناسی، علاوه بر جذب گردشگران، فرصتی برای بازآفرینی هویت تاریخی بندرعباس فراهم خواهد کرد. احیای این یادگار ۳۰۰ ساله صفویان، گامی مهم در مسیر حفظ میراث ملی و معرفی تاریخ معماری جنوب ایران به نسل‌های آینده است.
About the Author
