کویر ریگ جن، واقع در جنوب غربی دشت کویر و غرب استان سمنان، به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و زمین‌شناسی، یکی از اسرارآمیزترین و صعب‌العبورترین مناطق ایران و جهان است. این کویر که به «مثلث برمودای ایران» نیز شهرت دارد، با افسانه‌ها، حوادث غیرقابل توضیح و سکوت مرگبار خود شناخته می‌شود.
افسانه‌های محلی و باورهای مردم
بومیان و ماجراجویان محلی، ریگ جن را سرزمینی با نیروهای ناشناخته می‌دانند که باعث ناپدید شدن کاروان‌ها و حیوانات شده است. افسانه‌های زیادی در مورد این کویر وجود دارد؛ از ناپدید شدن افرادی که وارد آن می‌شوند و هرگز بازنمی‌گردند، تا ردپاهایی که ناگهان ناپدید می‌شوند و صداهای عجیب و نورهای ناشناخته‌ای که شب‌ها در آن دیده می‌شوند. در گذشته، مردم محلی از ورود به این منطقه هراس داشتند و آن را محل زندگی اجنه و ارواح می‌دانستند.
خطرات واقعی و پدیده‌های طبیعی
با وجود افسانه‌ها و شایعات، خطرات کویر ریگ جن واقعی هستند و پدیده‌های مرموز آن نیز توضیحات علمی دارند. برخی از این خطرات عبارتند از:
- باتلاق‌های نمکی: به دلیل تبخیر بالای آب و نشست زمین، سطح کویر خشک به نظر می‌رسد، اما در زیر آن گل و لای چسبناکی وجود دارد که می‌تواند وسایل نقلیه و حتی انسان را در خود فرو ببرد.
- شن‌های روان: وزش بادهای شدید باعث حرکت مداوم شن‌های روان می‌شود و می‌تواند ردپاها، وسایل و حتی حیوانات را در عرض چند ساعت دفن کند.
- پدیده‌های نوری و صوتی: پدیده‌های نوری مشاهده شده در ریگ جن ناشی از بازتاب نور خورشید از کریستال‌های نمک است. صداهای عجیب نیز نتیجه جابجایی ماسه‌ها و جریان‌های باد است.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد ریگ جن
کویر ریگ جن، با وسعت ۳۸۰۰ کیلومتر مربع، سومین ریگزار بزرگ ایران است. این کویر، دشت فرسایش یافته‌ای است که تمام مواد فرسایشی و رسوبات آن از دامنه‌های البرز منشأ می‌گیرند. در این منطقه، تپه‌های هرمی ماسه‌ای، باتلاق‌های متعدد نمکی و رسوبات وجود دارند، اما هیچ نشانه حیاتی در آنها دیده نمی‌شود. به دلیل نبود پوشش گیاهی، شن‌ها دائماً در حال حرکت هستند و ظاهر کویر را به سرعت تغییر می‌دهند.
فتح ریگ جن
ریگ جن سال‌ها ناشناخته و دست‌نخورده باقی مانده بود. در سال ۱۹۹۷، منصور عطاردی و گروه همراهش برای اولین بار این کویر را فتح کردند و پس از آن، پای کویرنوردان و طبیعت‌گردان به این منطقه اسرارآمیز باز شد.
سخن پایانی
کویر ریگ جن، با وجود تمام افسانه‌ها و خطرات، یکی از زیباترین و شگفت‌انگیزترین مناطق ایران است. این کویر، با طبیعت بکر و پدیده‌های منحصربه‌فرد خود، همواره مورد توجه گردشگران و محققان بوده است.
