
چند نکته درباره بیماری کشتیگیر ایرانی
رسمیترین منابع بهداشتی کشور اعلام کردهاند که کشتیگیر ملیپوش کامران قاسمپور مشکوک به ابتلا به تب مالت است و سال گذشته بیش از ۱۸ هزار مورد جدید تب مالت در ایران ثبت شده است. وزارت بهداشت از شهروندان خواسته هر مورد عرضه لبنیات غیرپاستوریزه یا مشکوک را از طریق سامانه ۱۹۰ گزارش کنند تا رسیدگی و درصورت اثبات واحد متخلف پلمب شود.
تب مالت چیست و چرا همچنان مهم است
تب مالت یا بروسلوز یک بیماری عفونی مشترک بین انسان و دام است که از راه مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه یا تماس مستقیم با دام آلوده منتقل میشود. این بیماری گرچه مرگومیر کمی دارد اما بار بیماریزایی آن بالا است و میتواند پیامدهای مزمن و جبرانناپذیری مانند عفونت قلب، عوارض عصبی و آبسه استخوانی ایجاد کند. میزان شناسایی ۱۸ هزار مورد در یک سال نشاندهنده ادامه انتقال بیماری در زنجیره تولید و عرضه لبنیات است.
نمونه اخیر و پیامدهای آن
مشکلات سلامت کشتیگیر ملی پیامد خاموش بودن تهدیدات لبنیات سنتی را برجسته کرده است. تشخیص بهموقع و درمان مناسب برای کاهش عوارض ضروری است. همزمان اطلاعرسانی سریع درباره مراکز عرضه مشکوک به کاهش مخاطره عمومی کمک میکند.
منابع اصلی انتقال و نقاط آسیبپذیر
مصرف شیر و فرآوردههای غیرپاستوریزه از جمله کره محلی، خامه سنتی و بستنیهای بدون استاندارد، عمدهترین مسیرهای انتقال تب مالت محسوب میشوند. دامداریهای فاقد واکسیناسیون و مراکز عرضه بدون کنترل بهداشتی ریسک شیوع را افزایش میدهند. تشخیص و قرنطینه گلههای آلوده و اجرای برنامه واکسیناسیون دامها از اولویتهای کنترل بیماری است.

علائم، درمان و اقدامات فوری
علائم تب مالت شامل تب مکرر، لرز، تعریق شبانه، خستگی شدید و دردهای عضلانی و استخوانی است. تشخیص با آزمایشهای میکروبیولوژیک و سرولوژیک انجام میشود و درمان دارویی اختصاصی با دورههای طولانی آنتیبیوتیک ضرورت دارد. در صورت بروز هر یک از علائم ذکرشده، مراجعه فوری به مراکز درمانی و اطلاعرسانی درباره تاریخچه مصرف لبنیات غیرپاستوریزه اهمیت دارد.
توصیههای حفاظتی برای مصرفکنندگان و صنف عرضه
- خرید تنها از تولیدکنندگان و فروشگاههای دارای مجوز بهداشتی و دارای برچسب پاستوریزاسیون ضروری است.
- در صورت دسترسی تنها به شیر خام، شیر را حداقل یک دقیقه پس از جوشیدن کامل نگه دارید و از نگهداری شیر خام در یخچال پیش از جوشاندن خودداری کنید.
- تولیدکنندگان و عرضهکنندگان موظف به اجرای اصول بهداشتی، ثبت و گزارش وضعیت دام و رعایت زنجیره سرد هستند.
- دامداریها باید برنامههای واکسیناسیون و تست گله را اجرا کنند تا از انتقال عامل بیماری به انسان کاسته شود.
- شهروندان مشاهده هر مورد عرضه لبنیات غیربهداشتی را از طریق سامانه ۱۹۰ گزارش کنند تا طی ۴۸ ساعت بررسی و درصورت اثبات اقدامات قانونی اعمال شود.
گامهای لازم از سوی نهادهای متولی
گسترش بازرسیهای میدانی، نمونهگیری تصادفی از محصولات لبنی، تقویت برنامه واکسیناسیون دام و اجرای کمپینهای آگاهیبخشی برای کاهش مصرف فرآوردههای غیرپاستوریزه از الزامات کنونی است. هماهنگی بین وزارت بهداشت، سازمان دامپزشکی و اتحادیههای صنفی برای جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری ضروری است.
نتیجهگیری: توجه همگانی به اصول بهداشتی در تولید و مصرف لبنیات، گزارش سریع تخلفات و تقویت نظارت راهکارهای عملی برای کاهش بار تب مالت در کشور هستند.