در یکی از مهم‌ترین کشفیات باستان‌شناسی سال‌های اخیر، باستان‌شناسان موفق به شناسایی نقاشی دیواری کم‌نظیری در محوطه باستانی هوآکا یولاندا واقع در منطقه لا لیبرتاد کشور پرو شده‌اند. این اثر تاریخی که در دامنه تپه‌ای در روستای تانگوچه پنهان شده بود، پس از هزاران سال از زیر خاک بیرون آمده و توجه جهانیان را به خود جلب کرده است.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد نقاشی دیواری هوآکا یولاندا
این نقاشی دیواری که قدمتی بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ سال دارد، متعلق به دوره‌ای است که هنوز ظروف سفالی در آن منطقه تولید نمی‌شد. طراحی آن به‌صورت برجسته‌کاری‌های کم‌عمق و پرعمق انجام شده و با رنگ‌های سردی چون آبی، زرد و سیاه تزئین شده است. ابعاد این اثر بیش از ۵ متر عرض و حدود ۲ متر ارتفاع دارد و به دلیل دفن‌شدن کامل در زیر خاک، در وضعیت حفاظتی بسیار مطلوبی باقی مانده است.
نقوش به‌کاررفته در این اثر شامل تصاویری از ماهی گرفتار در تور، ستارگان و گیاهانی است که از هر دو سوی دیوار قابل مشاهده‌اند. این ویژگی دوطرفه بودن، نشان‌دهنده کاربرد آیینی نقاشی در مراسمی مرتبط با آب، باروری و چرخه‌های طبیعی است.
تحلیل باستان‌شناسی و اهمیت فرهنگی اثر
دکتر آنا سسیلیا مائوریسیو لونتو، باستان‌شناس برجسته، این نقاشی دیواری را بخشی از یک ساختار معماری پیچیده و برنامه‌ریزی‌شده می‌داند. به گفته او، استفاده هدفمند از رنگ‌ها و فرم‌های سه‌بعدی در این اثر، احتمالاً بیانگر ارتباطی آیینی با دریا و عناصر طبیعی بوده است. این کشف نه‌تنها در منطقه بی‌سابقه است، بلکه ممکن است یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های نقاشی دیواری در کل قاره آمریکا باشد.
محوطه هوآکا یولاندا با ساختمان‌های خشتی‌اش، یکی از کهن‌ترین مراکز باستانی دره چائو محسوب می‌شود و اطلاعات ارزشمندی درباره نخستین معماری‌های این منطقه ارائه می‌دهد.
تهدیدهای جدی برای حفظ این میراث تاریخی
متأسفانه این محوطه باستانی در معرض خطر جدی قرار دارد. تصاویر هوایی ثبت‌شده توسط پهپادها نشان می‌دهند که ماشین‌آلات سنگین کشاورزی به‌صورت غیرقانونی وارد منطقه حفاظت‌شده شده‌اند. این اقدامات که از سوی گروه‌های بزرگ و پرمنابع انجام می‌شود، شامل حفاری، ایجاد مخازن آب و زیر کشت بردن زمین‌های اطراف است؛ فعالیت‌هایی که می‌توانند به تخریب کامل این اثر تاریخی منجر شوند.
با وجود اعتراض‌های مکرر ساکنان محلی، این فعالیت‌ها همچنان ادامه دارند و مسئولان تاکنون اقدام مؤثری برای توقف آن‌ها انجام نداده‌اند. دکتر لونتو خواستار ایجاد حصارهای حفاظتی و استقرار نگهبانان تخصصی برای محافظت شبانه‌روزی از این محوطه شده است.
مشارکت اجتماعی برای حفظ میراث فرهنگی
در کنار نگرانی‌ها، خبر خوش استقبال مردم روستای تانگوچه از این کشف تاریخی است. جامعه محلی قصد دارد با الهام از این نقاشی دیواری، اثری مشابه را در ورودی روستا طراحی کند تا به بازدیدکنندگان خوشامد بگوید. تیم باستان‌شناسی نیز با دعوت از دانش‌آموزان و ساکنان روستا برای بازدید حضوری، تلاش دارد مشارکت اجتماعی را در حفظ این میراث فرهنگی افزایش دهد.
این کشف نه‌تنها گامی مهم در شناخت تاریخ هنر و معماری در قاره آمریکا است، بلکه یادآور اهمیت حفاظت از آثار باستانی در برابر تهدیدهای انسانی و محیطی است.
About the Author
