یک تیم باستان‌شناسی روسی در محوطه تاریخی گنزدیلوو، واقع در نزدیکی شهر سوزدال، موفق به کشف گنجی شامل سکه‌های نقره‌ای هندی موسوم به «جیتال» شد که به دوره قرون هشتم و نهم میلادی تعلق دارد.
کاوش‌های اولیه در گورستان گنزدیلوو به‌سال‌های میانی قرن نوزدهم بازمی‌گردد؛ زمانی که الکسی اوواروف، بنیان‌گذار انجمن باستان‌شناسی مسکو، برای نخستین بار این مکان را مورد بررسی قرار داد. با این حال، عملیات سیستماتیک از سال ۲۰۱۹ آغاز شد و با به‌کارگیری ابزارهای ژئوفیزیکی پیشرفته و تصاویر ماهواره‌ای توانست موقعیت دقیق تپه‌ها و گورها را شناسایی کند.
در فصل کاوش‌های ۲۰۲۵، حدود ۲۴۰۰ متر مربع از بستر گورستان باستانی حفر شد و پژوهشگران وارد ۸۰ قبر متعلق به اواخر سده دهم تا اوایل سده دوازدهم میلادی شدند. برخی از این گورها زیر تپه‌های خاکی قرار داشتند و برخی دیگر در محوطه‌های دایره‌شکل محصور با کانال‌های کم‌عمق جای گرفته بودند. همراه هر قبر، ظرف‌های سفالی، زیورآلات فلزی و شیشه‌ای، ابزار چوبی و فلزی مانند شانه و چاقو کشف شد.
بارزترین یافته مربوط به قبر شماره ۷۲ است؛ آرامگاهی زنانه که مجموعه‌ای از زیورآلات نقره‌ای و چندین سکه جیتال را در خود جای داده بود. برخی از این سکه‌های هندی به‌صورت آویز روی گردن نگهداری می‌شدند و نشان می‌دهند علاوه بر کاربرد پولی، به‌عنوان زیورآلات شخصی نیز مورداستفاده قرار گرفته‌اند.
سکه‌های جیتال که غالباً در نواحی امروز افغانستان، پاکستان و شمال هند ضرب می‌شدند، گواهی روشن بر گستردگی مسیرهای تجاری قرون وسطایی است. دانشگاهیان بر این باورند که این پول‌های نقره‌ای از طریق شاخه‌های مختلف جاده ابریشم و با واسطه‌های متعدد به مناطق شمالی شبه‌جزیره کریمه و حوضه رود ولگا راه یافته‌اند.
پیشنهاد شده است برای فهم بهتر زنجیره تأمین این سکه‌ها، آنالیز ایزوتوپی نقره و بررسی نقوش تیپ‌شناسی روی آنها انجام شود. چنین مطالعاتی می‌تواند نشان دهد کدام معادن نقره در جنوب آسیا مبدأ ضرب جیتال بوده و چگونه تجارت دوردست در ساختار اقتصادی روسیه باستان نقش ایفا می‌کرد.
اکنون تیم کاوش گنزدیلوو در حال بررسی دقیق‌تر دیگر اشیای کشف‌شده است تا شبکه‌های مبادلات فرهنگی و اقتصادی بین روسیه باستان و تمدن‌های جنوب آسیا را به‌تفصیل روشن کند. این تحقیقات عمق تعاملات فرامرزی و تنوع فرهنگی ساکنان اوایل هزاره دوم میلادی را به تصویر خواهد کشید و دیدگاه تازه‌ای درباره تاریخ تجارت جهانی ارائه می‌دهد.
About the Author
