سیستان و بلوچستان تا تهران؛ خاک و دود نفس ایران را گرفت
ترکیب گرد و غبار و آلاینده‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی در شبانه‌روز گذشته، هوای ایران را در شرایط هشدار قرار داد. بخش‌های وسیعی از کشور از سیستان و بلوچستان تا تهران و خوزستان، هوای «ناسالم»، «بسیار ناسالم» و حتی «خطرناک» را تجربه کردند؛ وضعیتی که نگرانی‌ها درباره آینده آلودگی هوا در ایران را افزایش داده است.
شاخص‌های آلودگی هوا در استان‌ها رکورد زد
بر اساس داده‌های سامانه پایش کیفی هوا، ذرات معلق ۱۰ میکرون ناشی از گرد و غبار و ذرات ۲.۵ میکرون حاصل از احتراق سوخت‌های فسیلی، عامل اصلی آلودگی اخیر بوده‌اند.
- در سیستان و بلوچستان، زهک با شاخص ۴۳۰ و دلگان با ۳۴۵ در وضعیت «بسیار ناسالم» قرار گرفتند.
- در کرمان، فهرج با شاخص ۴۲۸ و ریگان با ۲۴۲ جزو آلوده‌ترین نقاط کشور بودند.
- بافق در یزد با شاخص ۱۷۹ نیز در فهرست مناطق آلوده قرار گرفت.
- در تهران، وردآورد و مناطق ۱۸، ۱۹ و ۲۱ شاخص‌هایی بین ۲۰۶ تا ۳۱۱ را ثبت کردند.
- کرج و ساوجبلاغ در استان البرز نیز در وضعیت ناسالم قرار گرفتند.
نقش صنایع و سوخت‌های فسیلی در آلودگی هوا
در کنار گرد و غبار، بخش‌هایی از کشور تحت تأثیر منابع آلاینده صنعتی قرار داشتند. ایلام، قروه در کردستان، بیشتر شهرهای خوزستان، منطقه ویژه اقتصادی پارس در بوشهر و همچنین مشهد و گناباد در خراسان رضوی، آلودگی ناشی از فعالیت‌های نفت و گاز و احتراق سوخت‌های فسیلی را تجربه کردند. در خوزستان، شدت آلودگی به حدی بود که تقریباً تمامی شهرهای استان در وضعیت ناسالم قرار گرفتند.
وارونگی دما و ماندگاری آلاینده‌ها در کلانشهرها
کارشناسان هواشناسی اعلام کرده‌اند که با کاهش دما در بیشتر مناطق کشور، پدیده وارونگی دما دوباره در کلانشهرها غالب شده و شرایط ماندگاری آلاینده‌ها را تشدید کرده است. به این ترتیب:
- در زمان وزش باد، منبع اصلی آلودگی، گرد و غبار ناشی از کانون‌های خشک و کم‌بارش است.
- در شرایط پایداری جوی، آلاینده‌های صنعتی و ذرات ریزتر از ۲.۵ میکرون در جو انباشته می‌شوند.
هشدار کارشناسان درباره آینده آلودگی هوا
با تداوم کم‌بارشی و خشک‌ماندن کانون‌های گرد و غبار در مناطق داخلی و مرزی کشور، کارشناسان هشدار داده‌اند که آلودگی هوا در روزهای آینده می‌تواند شدت بیشتری پیدا کند و مناطق بیشتری از ایران را درگیر سازد. این شرایط نه‌تنها سلامت عمومی را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای نیز به همراه خواهد داشت.
جمع‌بندی
گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که آلودگی هوا در ایران دیگر محدود به کلانشهرها نیست و از سیستان و بلوچستان تا تهران و خوزستان، گستره وسیعی از کشور را دربر گرفته است. ترکیب گرد و غبار و آلاینده‌های صنعتی، همراه با پدیده وارونگی دما، شرایطی پیچیده و نگران‌کننده ایجاد کرده که نیازمند مدیریت فوری و راهکارهای پایدار در سطح ملی است.
About the Author
