سلامت

تحول چشمگیر در مراقبت‌های نوزادی؛ ایران نرخ مرگ‌ومیر نوزادان را به ۷ در هزار کاهش داد

رومینا محمدی نوامبر 13, 2025

5272565

ایران در گزارشی امیدوارکننده از حوزه سلامت، از کاهش چشمگیر نرخ مرگ‌ومیر نوزادان در کشور خبر داد. این دستاورد که حاصل چهار دهه تلاش و توسعه زیرساخت‌های درمانی است، نشان‌دهنده ارتقای قابل ملاحظه خدمات بهداشتی و درمانی در مراقبت از تازه‌متولدین است و ایران را در مسیر دستیابی به استانداردهای جهانی قرار داده است.

پیشرفت تاریخی در مهار مرگ‌ومیر نوزادان: از ۳۰ به ۷ در هزار

آمارها حاکی از یک دگرگونی بی‌سابقه در حوزه سلامت نوزادان در ایران است. دکتر هادی سماعی، رئیس یازدهمین کنگره سلامت نوزادان ایران، اعلام کرده است که در اوایل دهه ۶۰ شمسی، نرخ مرگ‌ومیر نوزادان در کشور بین ۳۰ تا ۳۲ مورد در هر هزار تولد زنده قرار داشت. این رقم چشمگیر، امروز به حدود ۷ مورد در هزار تولد زنده رسیده که نمایانگر پیشرفتی فوق‌العاده در حفظ جان نوزادان است. این کاهش چشمگیر در مرگ‌ومیر نوزادان، نتیجه یک رویکرد جامع و پایدار در نظام سلامت کشور به شمار می‌رود.

رمزگشایی از عوامل کلیدی کاهش مرگ‌ومیر نوزادان

موفقیت در کاهش نرخ مرگ‌ومیر نوزادان محصول یک برنامه‌ریزی جامع و سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت در سیستم بهداشتی کشور بوده است. مهم‌ترین عوامل این تحول چشمگیر عبارتند از:

توسعه بخش‌های مراقبت ویژه نوزادان (NICU): پیش از سال ۱۳۶۴، حتی یک بخش NICU استاندارد در ایران وجود نداشت. اما با آغاز راه‌اندازی این بخش‌ها، دسترسی به مراقبت‌های حیاتی برای نوزادان نارس و بیمار به‌طور چشمگیری افزایش یافت. همگام با این تلاش‌ها، افزایش تعداد بخش‌های مراقبت ویژه نوزادان در تمامی دانشگاه‌های علوم پزشکی و اغلب شهرهای بزرگ و متوسط، دسترسی را برای خانواده‌ها به این خدمات حیاتی تسهیل کرده است.

[]

تربیت فوق‌تخصص‌های نوزادان: از سال ۱۳۶۵ با ایجاد دوره فوق‌تخصصی نوزادان، تا امروز بیش از ۴۰۰ فوق‌تخصص مجرب در این حوزه تربیت شده‌اند که این افراد نقش محوری در ارتقای کیفیت مراقبت‌ها و کاهش مرگ‌ومیر نوزادان ایفا کرده‌اند.

ارتقای مستمر استانداردهای مراقبتی: بهبود پروتکل‌های درمانی، آموزش کادر درمانی و به‌کارگیری روش‌های نوین مراقبتی، به پایداری این روند کمک شایانی کرده است.

چالش‌های پیش‌رو و نگاهی به آینده مراقبت از نوزادان در ایران

اگرچه ایران در مقایسه با بسیاری از کشورهای منطقه، پیش از همه‌گیری کرونا، بهترین شاخص‌های مرگ‌ومیر نوزادان را به ثبت رسانده بود، اما در سال‌های اخیر، برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس با سرمایه‌گذاری‌های سنگین و واردات فناوری‌های پیشرفته، توانسته‌اند این شاخص را به کمتر از ۵ در هزار کاهش دهند. این در حالی است که روند بهبود در ایران با سرعت کمتری ادامه یافته و هنوز با استانداردهای کشورهای توسعه‌یافته که نرخ مرگ‌ومیر نوزادان در آن‌ها کمتر از ۴ در هزار است، فاصله داریم.

چالش‌های کنونی دیگر صرفاً نبود نیروی انسانی متخصص نیست، بلکه نیاز مبرم به به‌روزرسانی و تامین تجهیزات حیاتی مانند ونتیلاتورهای پیشرفته، دستگاه‌های مانیتورینگ دقیق، سیستم‌های کنترل دمای هوشمند و گسترش دسترسی به داروهای ویژه نوزادان مطرح است. وزارت بهداشت و انجمن‌های علمی با آگاهی از این نیازها، برنامه‌ریزی برای ارتقای این تجهیزات و استانداردها را در دستور کار قرار داده‌اند تا مسیر کاهش مرگ‌ومیر نوزادان با شتاب بیشتری ادامه یابد.

کنگره سلامت نوزادان؛ گامی دیگر در مسیر ارتقاء کیفیت

در راستای همین اهداف و برای بررسی آخرین پیشرفت‌ها و چالش‌های حوزه سلامت نوزادان، یازدهمین کنگره سلامت نوزادان ایران از تاریخ ۲۸ تا ۳۰ آبان ماه در سالن همایش‌های رازی تهران برگزار می‌شود. این رویداد مهم علمی با حضور بیش از ۱۵۰۰ پزشک، فوق‌تخصص، رزیدنت، کارشناس و پرستار، فرصتی برای تبادل نظر و آموزش خواهد بود.

محورهای اصلی این کنگره شامل بررسی چالش‌ها، پیشرفت‌ها و چشم‌انداز مراقبت از نوزادان در کشور است. برگزاری حدود ۸ تا ۱۰ کارگاه مهارتی عملی در کنار سخنرانی‌ها و پنل‌های تخصصی، به افزایش توانمندی عملی کادر درمانی کمک شایانی خواهد کرد. امید می‌رود نتایج این کنگره، همچون گذشته، به ارتقای مراقبت‌های بالینی و افزایش امید به زندگی در نخستین روزهای تولد نوزادان ایرانی منجر شود و ایران را به استانداردهای جهانی در کاهش مرگ‌ومیر نوزادان نزدیک‌تر سازد. این روند کاهشی در مرگ‌ومیر نوزادان، نه تنها یک موفقیت بزرگ در حوزه بهداشت و درمان کشور محسوب می‌شود، بلکه نویدبخش آینده‌ای روشن‌تر برای سلامت نسل‌های آتی ایران است.

مجله اینترنتی مکتوری