با آغاز پیاده‌روی عظیم اربعین، وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران امسال تیمی تخصصی از کارشناسان طب سنتی را به کربلا اعزام کرده تا در موکب‌های درمانی مستقر شوند و خدمات بهداشتی، درمانی و مشاوره‌ای رایگان به زائران ارائه دهند. این اقدام با هدف کاهش مشکلات جسمی رایج در مسیر اربعین، به‌ویژه گرمازدگی، بیماری‌های گوارشی و آسیب‌های پوستی صورت گرفته است.
بسته‌های درمانی ویژه زائران؛ از دمنوش تا پماد گیاهی
تیم اعزامی طب سنتی وزارت بهداشت، بیش از ۵۰۰۰ بسته درمانی شامل پمادهای گیاهی، روغن‌های موضعی، دمنوش‌های خنک‌کننده و ساشه‌های پیشگیرانه را آماده کرده و در مسیر بین زائران توزیع می‌کند. این بسته‌ها با هدف پیشگیری از مشکلات رایج در سفرهای طولانی و گرم طراحی شده‌اند و شامل خدماتی مانند:
- مشاوره مزاج‌محور و ویزیت رایگان
- ارائه داروهای گیاهی و دمنوش‌های ضد گرمازدگی
- ماساژدرمانی و طب مکمل برای کاهش دردهای عضلانی
گرمازدگی؛ تهدید جدی سلامت در دمای بالای عراق
با توجه به دمای بالای ۵۰ درجه در عراق، گرمازدگی یکی از شایع‌ترین خطراتی است که زائران را تهدید می‌کند. متخصصان طب سنتی توصیه‌هایی کاربردی برای مقابله با این مشکل ارائه کرده‌اند:
- مصرف دمنوش‌هایی مانند کاسنی، شاتره و عناب برای کاهش حرارت بدن
- استفاده از عرقیات خنک‌کننده مانند بید، کاسنی و خارشتر
- پرهیز از غذاهای سنگین، چرب و سرخ‌شده در طول روز
- مالش روغن بنفشه یا روغن کدو روی کف پا، پیشانی و گردن برای خنک‌سازی بدن
- نوشیدن آب با چند قطره گلاب یا آب‌لیمو برای تنظیم دمای بدن و کاهش عطش
مراقبت از دستگاه گوارش؛ توصیه‌هایی برای پیشگیری از نفخ و دل‌درد
تغییرات غذایی، مصرف آب غیربهداشتی و استرس سفر می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی شود. راهکارهای طب سنتی برای پیشگیری از این مشکلات شامل:
- نوشیدن عرق نعناع یا رازیانه در صورت بروز نفخ یا سوءهاضمه
- همراه داشتن دمنوش‌هایی مانند بابونه و آویشن برای تقویت گوارش
- استفاده از ساشه‌های گیاهی پیشگیرانه توزیع‌شده توسط تیم درمانی
- پرهیز از مصرف غذاهای مانده یا ناشناس و ترجیح غذاهای ساده و سبک
مراقبت از پوست در برابر گرما و تعریق
پیاده‌روی طولانی در گرمای شدید می‌تواند باعث بروز تاول، زخم و حساسیت‌های پوستی شود. طب سنتی راهکارهایی برای محافظت از پوست ارائه کرده است:
- استفاده از پمادهای گیاهی مانند بنفشه برای درمان التهاب و سوختگی
- مالیدن روغن‌های گیاهی مانند بادام تلخ یا زیتون برای نرمی و جلوگیری از خشکی پوست
- شست‌وشوی پاها با آب ولرم و گلاب یا عرق بید در پایان روز
- اجتناب از پوشیدن کفش یا جوراب مرطوب و رعایت بهداشت پاها
مراقبت ویژه از کودکان زائر؛ نوشیدنی‌های سنتی مناسب سنین پایین
کودکان در مسیر اربعین بیشتر از بزرگسالان در معرض گرمازدگی و مشکلات گوارشی قرار دارند. متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند:
- برای کودکان زیر ۷ سال، بهترین نوشیدنی ترکیب آب خنک سالم با چند قطره گلاب یا شربت سکنجبین رقیق‌شده است
- دوغ کم‌چرب نیز به دلیل طبع سرد و تر، گزینه مناسبی برای کاهش عطش و گرمازدگی در کودکان است
- مصرف عرق نعناع برای کودکان باید با احتیاط و فقط با مشورت متخصصان طب سنتی انجام شود
- هندوانه به دلیل آب فراوان، برای کودکان و بزرگسالان مفید است، اما باید به بهداشت دست‌ها و ظروف توجه شود
نقش مؤثر طب سنتی در حفظ سلامت زائران
ریحانه صمدی، متخصص طب سنتی، در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین تأکید کرده است که اگر تیم درمانی به‌درستی سازماندهی شود و زائران نیز همکاری لازم را داشته باشند، خدمات طب سنتی می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها، حفظ سلامت عمومی و کاهش هزینه‌های درمانی ایفا کند.
با توجه به شرایط خاص سفر اربعین، استفاده از راهکارهای طب سنتی در کنار رعایت اصول بهداشتی، می‌تواند تجربه‌ای سالم و خاطره‌انگیز برای زائران رقم بزند.
